2024 Yılı Bütçesinde Tasarruf Deprem Harcamalarından mı Yapıldı?

“`html

Ozan Bingöl

2024 yılını geride bırakmamızın ardından, 15 Ocak 2025 itibarıyla geçen yıla dair bütçe performansları gün yüzüne çıktı. Bu süreçte, bütçe açıkları ve faiz ödemeleri Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyelerine ulaştı.

2024 yılı merkezi yönetim bütçe açığı, toplamda 2 trilyon 106,1 milyar TL olarak kaydedildi. Faiz dışı açık ise 835,7 milyar TL seviyesine ulaştı. Yıl için belirlenen bütçe projeksiyonlarına göre bütçe açığının 2 trilyon 651,9 milyar TL, faiz dışı açığın ise 1 trilyon 397,9 milyar TL olması bekleniyordu. Bu veriler, bütçe açığının tahmin edilen rakamların 545,8 milyar lira altında gerçekleştiğini gösteriyor.

Bütçe açığının beklentilerin altında kalması ilk bakışta olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Ancak burada önemli olan, açığın hangi kalemlerdeki tasarruflarla bu seviyeye çekildiğidir.

Vergi Uzmanı Ozan Bingöl

13 Mayıs 2024’te Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde “Kamuda Tasarruf ve Verimlilik Paketi”ni tanıttı. Birçok tasarruf tedbiri kamuoyuyla paylaşıldı. Ancak bu tedbirlerin hayata geçirilip geçirilmediği ve hangi harcama kalemlerinde tasarruf yapıldığı kritik bir noktadır. Aşağıdaki veriler bu sorunun yanıtını verecektir.

Mal ve Hizmet Alımları bütçe tahmininin %110 oranında gerçekleşti.

Kamuda yapılan harcama disiplinine yönelik alınan tasarruf tedbirleri çerçevesinde, mal ve hizmet alım ödeneklerinden %10’luk bir kesinti yapılması öngörülmüştü. Ancak, 2024 yılı merkezi yönetim bütçesi sonuçları incelendiğinde, mal ve hizmet alımlarının başlangıç ödeneğinin %110’unu aştığı görülmektedir. Bu durum, bütçe disiplininin sağlanamadığını ve harcamaların arttığını göstermektedir.

Temsil Tanıtma Giderleri %25 azaltılacak denildi, %29,9 arttı.

Sayın Cevdet Yılmaz tarafından yapılan sunumda, temsil ve tanıtma ödeneklerinde 2024 yılı için %25 kesinti yapılacağı belirtilmişti. Ancak, yapılan uygulamalara baktığımızda bu tedbirin yanlış yorumlandığı ortaya çıkıyor. Temsil ve tanıtma harcamaları, başlangıç ödeneğinin %29,9 oranında üzerinde gerçekleşmiştir. Geçmiş yıllarda da benzer sorunların yaşandığı tablolarla belgelenmiştir.

Son dört yılın verilerine baktığımızda, temsil ve tanıtma harcamalarının her yıl ödeneklerin çok üstünde gerçekleştiği görülmektedir. 2021-2024 arasındaki artış oranı %580 olarak kaydedilmiştir.

Makam aracı saltanatında frene değil, gaza basılmış.

Önceki Maliye Bakanlığı döneminde kamu taşıt giderlerini “çerez parası” olarak nitelendiren Sayın Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından sunumlarda “Kamuda tasarruf- Taşıtlar” başlığı altında yeni araç alımının üç yıl süreyle durdurulması gerektiği ifade edilmiştir. Ancak, bu tedbirin uygulandığına dair somut bir gelişme göremiyoruz. Tersine, birçok kamu kurumunda 2024 yılına kıyasla taşıt alımlarının arttığı gözlemlenmektedir.

Tasarruf Deprem Harcamalarından mı Yapıldı?

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, 2024 bütçesinde depremle ilgili toplam 1 trilyon 28 milyar lira ayrıldığını belirtmiştir. Ancak, bütçe harcamalarının raporlanmasıyla ilgili herhangi bir detay kamuoyuyla paylaşılmamıştır. Bu durum, bütçe açıklarının açıklanan rakamların altında kalmasında deprem harcamalarındaki azalmanın rol oynadığı izlenimini yaratmaktadır.

Örneğin, 2024 yılı sermaye transferleri başlangıç ödeneği 720,8 milyar lira olarak belirlenmiştir. Ancak kaydedilen gerçekleşme tutarı bu ödeneğin 80,5 milyar lira altında kalmıştır. Bu durum, deprem bölgesine yapılması gereken harcamaların gereğinden az olduğunu düşünmemize neden olmaktadır.

Görünen o ki, merkezi yönetim bütçesinde mal ve hizmet alımları, taşıt alımları ve diğer kalemlerde gerekli tedbirler alınamamışken, deprem harcamalarından tasarruf yapılması, acil ve zorunlu olan harcamaların eksik kalmasına sebep olmuştur.

Yüksek bütçe açığı açıklamaları yapılırken, deprem mağdurlarının acil ihtiyaçlarının karşılanması gerektiği unutulmamalıdır. İkinci yıl dönümüne yaklaşan 6 Şubat Depremi mağdurlarının bir an önce sıcak yuvalarına kavuşturulması ve harcamaların şeffaf bir şekilde kamuoyuyla paylaşılması gereklidir.

Fikri takip önemlidir; 2024 yılı için deprem bölgesine ayrılan bütçe rakamlarının gerçekliğini sorgulamak, harcama sonuçlarının ne yönde olduğunu öğrenmek, halkın hakkıdır. Ayrıca, AFAD yönetimine yönelik de bir sorumuz var: Neden “afad.gov.tr/mali-tablolar” sayfasında yayımlanan mali tablolar 2023 Aralık ayından sonra güncellenmiyor? Bu dönemde önemli olan şeffaflık ve bilgi paylaşımı bir kez daha göz ardı ediliyor.

“`

Related Posts

Zirai don cezası!

Ticaret Bakanlığı Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu, fahiş fiyat artışı yapan 289 işletmeye toplamda 114,7 milyon lira idari para cezası kesti. Kurul, özellikle tarım ürünleri ve gıda sektöründeki fırsatçı firmalara karşı mücadelesini kararlılıkla …

Erdoğan: Her türlü şoka rağmen ekonomi programı sarsılmadı, güven tazeledi

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Haliç Kongre Merkezi’nde TİM 32. Olağan Genel Kurulu ve İhracatın Şampiyonları Ödül Töreni’nde ekonomiye ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Erdoğan, “Son üç ayda yaşanan her türlü şoka rağmen program sarsılmadı, güven tazeledi. Risk primimiz düşüyor, TL’ye güven yükseliyor.” ifadelerini kullandı.

Temmuzda zamlar yağmur gibi yağacak: Akaryakıt, sigara, bedelli askerlik…

Temmuz ayının gelişiyle beraber birçok kalemde otomatik fiyat artışı gündemde. Temmuz ayı enflasyon rakamları sonrası uygulanacak güncellemeler, vatandaşların temel harcamalarını doğrudan etkileyecek. Akaryakıt, sigara ve bedelli askerlik gibi birçok kalem grubuna zam yağmuru yağacak. İşte detaylar…

Turizmin hiç durmadığı kent: Manavgat

Ülkemizin toplam turizm gelirinin yüzde 10’undan fazlasını tek başına kazandıran Manavgat, 12 ay boyunca turizmin cazibe merkezi olacak.

Şirketi bölüşemeyen milyarder kardeşler davalık oldu

Kazancı Holding’de yaşanan kardeş kavgasının ardından şirketin yüzde 5 hissesine sahip olan Mehmet Kazancı’nın kendini holding binasındaki odaya kilitlemesi ve sosyal medyada paylaştığı video Türkiye’de büyük ses getirmişti. Kazancı Holding’den yapılan açıklamada, Şaban Cemil Kazancı’nın tehdit yoluyla abisine ait hisselere çökmeye çalıştığına dair iddialar reddedilirken, şirketin kurucusu Ali Metin Kazancı’nın büyük oğlu olan Mehmet Kazancı’ya dava açılacağı belirtildi.

Yeniçağ Gazetesi: AKP, dünyaya tarım nasıl bitirilir dersi veriyor!

Yeniçağ Gazetesi’nin bugünkü manşeti; AKP, DÜNYAYA TARIM NASIL BİTİRİLİR DERSİ VERİYOR! Son 20 yılda 27,8 milyon dekar tarım arazisi imara açıldı, 600 bin çiftçi de üretimden çekildi. Geriye kalan üreticiler de bir yandan zirai don, diğer yandan …